Ca khúc đầu tiên được phát trên Đài Phát thanh Sài Gòn sau khi chế độ Việt Nam Cộng hòa sụp đổ là ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Ca khúc này được chính ông trình bày vào buổi chiều cùng ngày, mang ý nghĩa nhân văn rất lớn. Lời bài hát là một hành trình dài đi từ Bắc vô Nam, đi từ rừng núi đến biển khơi, từ thành phố cho đến thôn xa hẻo lánh, rồi lại từ quê nghèo tới thành thành phố,… Đi để từng bàn tay nắm lại nối liền thành một vòng tay, để nhiều vòng tay nối lại thành một khối thống nhất mang tên đất Việt. Và để nụ cười cứ tiếp nối nụ cười, niềm vui tiếp nối niềm vui. Bài ca vang lên như một niềm hạnh phúc vỡ òa khi từ nay chiến tranh đã chấm dứt, anh em Nam Bắc sẽ được sum họp một nhà. Không những thế, bằng một thái độ chân thành mà vẫn rất đỗi hân hoan, Trịnh Công Sơn đã kêu gọi hòa hợp và hòa giải, tô đậm niềm vui “anh em ta về gặp nhau mừng như bão cát” thay vì kéo dài thêm hận thù giữa hai chiến tuyến.
Cho tới nay, ca khúc “Nối vòng tay lớn” vẫn luôn là bài ca mở đầu hay kết thúc cho nhiều buổi hội họp lớn nhỏ. Bởi tinh thần của Trịnh Công Sơn gửi gắm trong bài hát vẫn chạm đến trái tim của hàng triệu người Việt: dù trong hoàn cảnh nào, người dân Việt cũng khát khao đoàn kết, kề vai sát cánh bên nhau để cùng kiến tạo một quốc gia độc lập, hòa bình, hạnh phúc. Tư tưởng đầy tính nhân văn của bài hát đã giúp “Nối vòng tay lớn” không chỉ được lưu truyền rộng rãi tại Việt Nam, mà còn gây được sự chú ý với giới yêu nhạc quốc tế. Ca khúc đã được chuyển ngữ sang tiếng Anh với cái tên “Great Circle of Vietnam” bởi Richard Fuller - một người Mỹ yêu thích nhạc Trịnh. Thậm chí, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã nhắc đến ca khúc này trong bài phát biểu trước giới trẻ Việt Nam tháng 05/2016 để bày tỏ thiện chí về việc hai dân tộc hòa giải những mâu thuẫn trong quá khứ để xích lại gần nhau hơn.
Bên cạnh những giai điệu và ca từ quen thuộc của ca khúc “Nối vòng tay lớn” đã nêu trên, còn có ca khúc “Giải phóng miền Nam” của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước (bút danh Huỳnh Minh Siêng lúc bấy giờ) phổ nhạc dựa trên thơ của Huỳnh Văn Tiểng, Mai Văn Bộ và của chính nhạc sĩ. Ca khúc này là một trong những ca khúc được khán giả nhắc đến và nghe nhiều nhất dịp lễ 30/4 hằng năm.
Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước sáng tác ca khúc này năm 1961 nhân dịp thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Ca khúc này được chọn làm bài Quốc ca của Cộng hòa miền Nam Việt Nam (1969 - 1976). Bài hát như là một lời hiệu triệu, là hơi thở của Tổ quốc ta ở phía Nam. Sau khi ra đời, bài hát đã nhanh chóng lan tỏa đi sâu vào lòng người, thể hiện được tình đoàn kết, gắn bó chung thủy của nhân dân miền Nam và cả nước, cùng chung chiến hào đánh đuổi quân xâm lược vì mục tiêu hòa bình, độc lập, thống nhất non sông. Tại khắp chiến trường miền Nam, trong hội họp, sinh hoạt đơn vị hay đi vào trận đánh, hình ảnh thường gặp là lá cờ Mặt trận giải phóng nửa đỏ, nửa xanh với ngôi sao vàng ở giữa, cùng với âm thanh hào hùng của bài hát “Giải phóng miền Nam”.
Ca khúc “Tiến về Sài Gòn” cũng là sáng tác của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước, sáng tác vào năm 1966. Ca khúc có giai điệu hào hùng, là một trong những sáng tác cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân và dân ta cho cuộc tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân năm 1968. Đến ngày 30/4/1975, đúng chín năm sau, ca khúc này đã được mở trên đài phát thanh chỉ vài phút sau lời đầu hàng của tổng thống Việt Nam Cộng hòa Dương Văn Minh. Nhiều ca sĩ thể hiện thành công ca khúc này, trong đó nổi bật là nghệ sĩ Quang Hưng. Anh sở hữu giọng ca đầy nội lực, truyền tải trọn vẹn tinh thần ca khúc.
Ca khúc “Đất nước trọn niềm vui” do nhạc sĩ Hoàng Hà sáng tác đúng một đêm 26/4/1975, tại Hà Nội. Điều thú vị là nhạc sĩ viết ca khúc lịch sử này khi ông chưa đặt chân đến Sài Gòn. Bài hát “Đất nước trọn niềm vui” đã để lại một dấu ấn đặc biệt trong lòng mỗi con dân Việt Nam. Nó không chỉ đơn thuần là một bài hát vui mừng về chiến thắng của đất nước, mà còn là một lời kêu gọi tinh thần đoàn kết, sự tự hào về quê hương và lòng yêu nước sâu sắc. Bài hát đã gợi lên trong lòng người nghe những cảm xúc mạnh mẽ và tự hào về quê hương, đồng thời khơi dậy tinh thần đoàn kết và sự tự tin trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Ngoài ra, Đất nước trọn niềm vui còn là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, sử dụng nhịp đi và giai điệu vui tươi, mạnh mẽ để thể hiện niềm vui và sự tự hào của người Việt Nam. Lời bài hát chứa đựng những câu thơ ý nghĩa, tả hình ảnh đất nước hiên ngang, sông núi trải dài và lòng yêu nước mãnh liệt. Những giai điệu và lời ca cuốn hút đã tạo nên một tác phẩm âm nhạc đặc biệt, gắn kết và lan tỏa tình yêu quê hương trong lòng mỗi người dân Việt Nam. “Đất nước trọn niềm vui” được ca sĩ Trung Kiên, Tạ Minh Tâm, Quang Hưng, Trọng Tấn... thể hiện. Trong đó Tạ Minh Tâm để lại ấn tượng với giọng hát tenor cao vút, nội lực, thể hiện tinh thần của ca khúc. Tạ Minh Tâm từng chia sẻ ca khúc Đất nước trọn niềm vui mang lại cho anh nhiều thứ, nhất là sự yêu mến, đón nhận của khán giả nhiều thế hệ.
Ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” được nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác trong chưa tới hai tiếng đồng hồ vào đêm 28/4/1975. Ca khúc này được chọn phát trong chương trình thời sự đặc biệt lúc 17h ngày 30/4/1975. Ca khúc ngợi ca chiến thắng vĩ đại của dân tộc, bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc ta.
Mấy mươi năm trôi qua, những ca khúc với ca từ và giai điệu hào hùng ấy vẫn mãi sống trong tâm thức của người dân Việt Nam. Đặc biệt đối với các thế hệ thanh thiếu niên và nhi đồng nhỏ tuổi, mỗi khi lắng nghe những thanh âm ấy cùng các câu chuyện kể lại đều cảm thấy tự hào với lòng biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng dân tộc đã chiến đấu anh dũng với tinh thần bất khuất “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Tuổi trẻ hôm nay sẽ gắng công học tập và lao động chăm chỉ, sáng tạo để xứng đáng là thế hệ kế tục, góp phần sức nhỏ vào sự nghiệp phát triển đất nước, để mãi tạo ra những mùa xuân đại thắng hoà vào niềm vui chung của toàn dân tộc Việt Nam.
Nguồn tham khảo:
- https://tuoitre.vn/nhung-ca-khuc-gan-voi-ngay-30-4-lich-su-ra-doi-nhu-the-nao-20240430070946422.htm
- https://portal.vinhlong.gov.vn/portal/wpvannghecuulong/vannghecuulong/page/xemtin.cpx?item=626b98cfe324da12c45d53f9#:~:text=%2D%20K%C3%AAu%20g%E1%BB%8Di%20nh%C3%A2n%20d%C3%A2n%20mi%E1%BB%81n,Nam%20Vi%E1%BB%87t%20Nam%20l%C3%BAc%20%C4%91%C3%B3.
- https://download.vn/phan-tich-gia-tri-dac-sac-cua-bai-hat-dat-nuoc-tron-niem-vui-71963